Η αντιστρεπτική ράβδος (δοκός, sway bar, stabilizer bar, anti-sway bar, anti-roll bar, ARB) είναι μέρος του συστήματος της ανάρτησης. Συνδέει τους απέναντι τροχούς (αριστερούς-δεξιούς), συνήθως μέσω μιας ράβδου στρέψεως (torsion bar). Μία αντιστρεπτική ράβδος αυξάνει την αντίσταση της ακαμψίας της ανάρτησης στις στροφές, ανεξάρτητα από τη διαδρομή αυτής. Το πρώτο δίπλωμα ευρεσιτεχνίας στις δοκούς αυτές απονεμήθηκε στον S.L.C. Coleman από το Fredericton του Νew Brunswick, Η.Π.Α., στις 22 Απριλίου 1919.
Η αντιστρεπτική δοκός κατασκευάζεται συνήθως από ένα κομμάτι χάλυβα σε σχήμα U, που συνδέεται με το σώμα του οχήματος σε δύο σημεία (στην αριστερή και τη δεξιά πλευρά της ανάρτησης). Εάν οι αριστεροί και δεξιοί τροχοί είναι στην ίδια ευθεία (κίνηση σε ευθεία), η δοκός είναι σταθερή και δεν κάμπτεται. Εάν οι τροχοί έχουν διαφορά ύψους (κίνηση σε στροφή), η δοκός υποβάλλεται σε στρέψη και αναγκάζεται σε αντίδραση. Η δοκός αντιδρά λόγω της ακαμψίας της. Η ακαμψία μιας ράβδου στρέψεως βασίζεται στην τέταρτη δύναμη της διαμέτρου της, στη δυσκαμψία του υλικού, στο αντίστροφο του μήκους των όπλων μοχλών (δηλαδή όσο κοντύτερος ο βραχίονας μοχλών τόσο πιο δύσκαμπτη είναι η ράβδος) και στη γεωμετρία των τοποθετημένων σημείων. Μερικές αντιστρεπτικές, ιδιαίτερα αυτές που προορίζονται για χρήση σε αγώνες, είναι ρυθμιζόμενες, επιτρέποντας τη ρύθμιση της ακαμψίας που προσφέρουν. Χρήση αντιστρεπτικών Η βασική λειτουργία των αντιστρεπτικών είναι η μείωση των κλίσεων του αμαξώματος, η οποία εξαρτάται από τη συνολική ακαμψία του οχήματος. Η αύξηση της συνολικής ακαμψίας ενός οχήματος δεν αλλάζει τη συνολική μεταφορά σταθερών φορτίων (βάρος) από τις εσωτερικές στις εξωτερικές ρόδες, παρά μειώνει μόνο την κλίση τους. Η συνολική πλευρική μεταφορά φορτίων καθορίζεται από το ύψος του οχήματος και το πλάτος του (μετατρόχιο). Αρνητικά χρήσης αντιστρεπτικών Η αντιστρεπτική δοκός συνδέει τις ρόδες στις αντίθετες πλευρές του οχήματος και εκτός των άλλων μεταφέρει τους κραδασμούς των προσκρούσεων του ενός τροχού στον άλλο (αντίθετο τροχό). Σε τραχύ ή ανώμαλο δρόμο, οι δοκοί αυτοί μπορούν να παραγάγουν τις ενοχλητικές, πλευρικές μετατοπίσεις (μια αίσθηση πλευστότητας), κραδασμούς που αυξάνονται στην ένταση ανάλογα με τη διάμετρο και την ακαμψία των δοκών. Η υπερβολική ακαμψία μπορεί πολύ επιθετικά να αναγκάσει τους τροχούς ακόμα και να ανασηκωθούν από το έδαφος, κάτι που μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως πλεονέκτημα στη χρήση εντός δρόμου. Ωστόσο, στην περίπτωση που μας αφορά, δηλαδή στην εκτός δρόμου κίνηση, που θέλουμε να έχουμε ανεξαρτησία στην ανάρτηση, η συμπεριφορά αυτή μπορεί να “κρεμάσει” το όχημα, με αποτέλεσμα την αδυναμία προσπέλασης του σημείου. Σε κάποια τετρακίνητα οχήματα όπως το Wrangler Rubicon, υπάρχει σύστημα -μέσω διακόπτη- ηλεκτρικής απεμπλοκής της αντιστρεπτικής δοκού. Σε άλλη περίπτωση, τα περισσότερα κιτ αναρτήσεων παρέχουν τη δυνατότητα να “ξεκλειδώσουμε” και σε αυτά την αντιστρεπτική με το χέρι. Το ότι η αντιστρεπτική ράβδος σε κάποιες περιπτώσεις περιορίζει τη δυνατότητα κίνησης του τετρακίνητου σε εκτός δρόμου καταστάσεις, δεν σημαίνει ότι δεν πρέπει να υπάρχει, απλά θα πρέπει να μπορεί να αποσυνδεθεί ή να αντικατασταθεί από μία που να αποσυνδέεται. Σε περίπτωση όμως μόνο που η ράβδος περιορίζει τη διαδρομή της ανάρτησης. Επίσης, υπάρχει και αντιστρεπτική τύπου (σχήματος) Ζ, η οποία κάνει ακριβώς την αντίθετη δουλειά. Έτσι, όταν ο ένας τροχός βυθίζεται μέσα στο φτερό, η δοκός αυτή “τραβά” τον αντίθετο προς τα κάτω. Σε κάθε περίπτωση, η χρήση ή μη της αντιστρεπτικής πρέπει να γίνεται κατόπιν ωρίμου σκέψεως και ανάλογα με τις ανάγκες που προκύπτουν από τη χρήση του οχήματός σας. Αν για παράδειγμα δεν έχετε αυξήσει το ύψος και τη διαδρομή της ανάρτησής σας, η παρουσία της αντιστρεπτικής δεν πρόκειται να επηρεάσει την ελεύθερη κίνηση της ανάρτησης. Αν όμως υπάρχει κιτ αναβάθμισης, όπως για παράδειγμα στο Wrangler που είχαμε παρουσιάσει στο τεύχος 54, η παρουσία αντιστρεπτικής καθίσταται απαραίτητη για την κίνηση σε μεγάλες ταχύτητες για να περιορίσουμε τις πλευρικές κλίσεις, ενώ στην εκτός δρόμου extreme χρήση ακριβώς το αντίθετο. Έτσι, η τοποθέτηση μιας απεμπλεκόμενης αντιστρεπτικής θεωρείται αναγκαστική.
Και τωρα στο δια ταυτα....... Ποσο extreme μπορουμε να γινουμε?????? Νομιζω για κατι δασικους δρομους με κατι λασπες και μερικα νεροφαγωματα ειναι μια χαρα!!!